Ahmet Cevdet Paşa Maruzat adlı eserinde şöyle diyor: “Derviş Paşa, Estrok Boğazı’ndan geçip giderek Karadağ’ı yarıp, utku ile İşkodra yönüne geçen Asakir-i Şahane’nin en seçkinlerinden yedi tabur sakınmaz seçti ki çoğu erleri zeybek bahadırları idi.’’[1] Yakup Kadri Karaosmanoğlu ise efeleri tarif ederken: ‘‘Efe, ahlak mezhebinin keşişi, bir fazilet tarikatının dervişi, bir erlik ve mertlik doktrinin serdengeçtisi ve fedaisidir.’’ demektedir.[2] Zeybeklik ...
Şahin Efe YILMAZ
HAKKINDA
1977 yılında Aydın’da doğdu. Anadolu Fotoğraf ve Sinema Amatörleri Derneği ve Anadolu Fotoğraf Dergisi sitelerinde editör olarak görev yaptı. İzmir Yenigün Gazetesi ve Yenigün Tv’de kameraman, fotoğrafçı, yayın yönetmeni, program yapımcısı ve sunucusu olarak çalıştı. Nazilli Belediye Başkanlığı Basın Şubede, Belediye Başkanı özel muhabiri, haber yazarı ve başkan özel fotoğrafçısı olarak çalıştı. Resmi ve özel bazı kurum ve kuruluşların sosyal medya hesaplarını yönetti. Özelleştirilen Nazilli Sümerbank Basma Sanayi Fabrikasında güvenlik müdürü olarak görev yaptı. Efelik Ruhu Projesi adı altında düzenlediği etkinlikler kapsamında, Türkiye’nin ilk ve tek zeybeklik konulu televizyon programını İzmir Yenigün Tv’de dokuz bölüm olarak hazırladı ve sundu. Efelik Ruhu Tarih Bülteni isimli bir bülten hazırlayıp, Ege Bölgesindeki gençlerin eğitimine katkı için dağıttı. Zeybek ve Yörük kültür dernekleri ile birlikte etkinlikler düzenledi ve eğitime yönelik dergiler hazırlanmasında görev yaptı. Zeybeklik geleneği konulu belgeseller ve video klipler hazırlayıp, röportajlar yapıp internet ortamında gençlerin bilgilenebilmeleri için yayınladı. Zeybek ve Yörük derneklerinin kurulmasına ve etkinlikler düzenlemelerine destek olup, bu derneklere yazılı ve görsel kaynak sağladı. İzmir’de, Ankara’da, İstanbul’da, Nazilli’de Kuvayı Milliye Efeleri hakkında konferanslar verdi. Efelik Ruhu, Yörük Ocağı Derneği, İstanbul’da Yaşayan Ödemişli Efeler Derneği, İlk Kurşun Gazetesi ve Bayraklı Haber internet sitelerinde gönüllülük esasıyla yerel araştırmacı, gazeteci, yazar olarak editörlük ve köşe yazarlığı yapmıştır. -Efelik Ruhu Projesi adı altında ürettiği hizmetleri sebebi ile 2010 yılında Nazilli Belediye Başkanlığı tarafından plaketle ödüllendirilmiştir. -Milli Mücadele kahramanları hakkındaki yerel araştırmaları, röportajları ve eğitmenler ile öğrencilere sağladığı arşiv bilgileri sebebiyle 2013 yılında Aydın valiliğince plaketle ödüllendirilmiştir. -OHAL gazilerine destek için hazırladığı yazılı ve görsel çalışmalar sebebiyle 2013 yılında Emekli Uzmanlar Derneği tarafından teşekkür belgesi ile ödüllendirilmiştir. -Türk Savaş Sanatı Sayokan’ın tanıtılması için hazırladığı yazılı ve görsel çalışmalar sebebiyle 2014 yılında Türkiye Sayokan Federasyonu tarafından teşekkür belgesi ile ödüllendirilmiştir. -Milli Mücadele kahramanları hakkındaki hizmetleri sebebiyle Türkiye Sanat Platformu tarafından, 2015 yılı Türk Dünyası Hizmet Şeref Onur Ödülü Kupası ile ödüllendirilmiştir. -Milli Mücadele kahramanları hakkındaki eserleri ve konferansları sebebiyle Türkiye Emekli Subaylar Derneği tarafından 2017 yılında teşekkür belgesi ile ödüllendirilmiştir. -Aydın kültür, sanat ve tarihine yazdığı kitaplar ile hizmetleri sebebiyle Aydın valiliğince 2018 yılında teşekkür belgesi ile ödüllendirilmiştir. Uzmanlık ve İlgi Alanları: Zeybeklik geleneği. Kitapları: Efeşahname, Efelik Ruhu, Kuvayımilliye Efeleri, Toprak Dede, Nazlı İl, Zeybekname, Aydın Sancağı ve Efeler, Albay Demirci Mehmet Efe, Cumhuriyet Efeliği isimli kitapların yazarıdır. Ese Efe ve Leyla Hanım, Galip Hoca ve Efeler isimli iki kitabı da basım aşamasındadır. Basılı kitapları, Aydın Efeler Belediyesi, Nazilli Belediyesi, Yenipazar Belediyesi ve İncirliova Belediyesi tarafından öğrencilere, köylere ve okullara dağıtılmıştır.
YAZARIN MAKALELERİ
‘’Tarih yazmak, tarih yapmak kadar önemlidir. Yazan yapana bağlı kalmazsa değişmeyen gerçek, insanlığı şaşırtacak bir nitelik alır.’’ [1] Tarihin önemi için böyle diyordu Atatürk ve tarih yazmanın önemini de şöyle ifade ediyordu: ‘’İnsan, tarihin anlamını ancak olgun bir yaşa eriştikten sonra anlıyor. Ve tarih ancak bu yaştan sonra yazılabilir. Çok arzu ederdim ki, birkaç arkadaşla beraber yaşamımızdan geri kalan zamanı ...
Orhaniyeli Yörük Kara Durmuş Efe, Kuvayı Milliye Efeleri içinde saygın bir zeybektir. Kara Durmuş Efe bu saygınlığını, Milli Mücadele günlerinde gösterdiği yüksek vatanseverlik ve zeybekliğinde gösterdiği yiğitlik ile kazanmıştır. Aydın ili, Koçarlı ilçesine bağlı Orhaniye köyünden (mahallesinden) olan Kara Durmuş Efe, 1881 yılında Yörük çadırında doğmuştur. Yurdumuzun işgali üzerine, oğlu, yeğenleri ve arkadaşları ile birlikte efelenmiş ve işgale karşı direnişe ...
Yanık Efe, 1877 yılında Ödemiş’in Çaylı Köyü’nde doğdu. Kamalı Zeybek Mustafa Efe ve Kurucuovalı İsmail Efe’nin yanında yetişti. Dolayısıyla da Çakıcı Mehmet Efe ile rekabet etti. Kamalı Zeybek Mustafa Efe’nin, Kurucuovalı İsmail Efe’nin ve Çakıcı Efe’nin ölümünden sonra ise bölgede tek söz sahibi efe oldu. Yanık Halil İbrahim Efe 1919 yılında, zeybekler arasında güngörmüş, hatırı sayılan, sözüne itiraz edilmeyen, baş ...
Kurtuluş günlerini kutlarken, özellikle 5 Eylül Nazilli, 7 Eylül Aydın ve 9 Eylül İzmir’in kurtuluş günlerinde, düzenli ordu kuruluncaya kadar Kuvayı Milliye Efeliği yapmış Türk evlatlarını unutmayalım… Çünkü onların fedakârlıkları, milletimizi korumuş, işgal kuvvetlerini korkutmuş ve Sarı Zeybek Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile TBMM’ye zaman kazandırmıştır. “Demirci Efe 1919 Haziranının ortalarında önemli bir telgraf daha alıyordu. Altında Mustafa Kemal imzası ...
Sarıtekeli Yörük Aşireti’nden olan Yörük Poslu Mestan Efe, Tire ve Ödemiş yöresinin namlı zeybek reislerinden birisidir. Zeybeklik geleneği ile yetiştiği için Aydın Sancağı bölgesinde sözü geçen efelerden birisi olmuştur. [1] Yurdun işgali üzerine 100 civarındaki kızanları ile birlikte Kuvayı Milliye’ye katılan Poslu Mestan Efe, Ödemiş, Bozdağlar’da Yunan işgal kuvvetlerine baskınlar düzenlemeye başlamış ve diğer efeler ile birlikte işgalcilerle savaşmıştır. Bölgede ...
Yanık Efe, 1877 yılında Ödemiş’in Çaylı Köyü’nde doğdu. Kamalı Zeybek Mustafa Efe ve Kurucuovalı İsmail Efe’nin yanında yetişti. Dolayısıyla da Çakıcı Mehmet Efe ile rekabet etti. Kamalı Zeybek Mustafa Efe’nin, Kurucuovalı İsmail Efe’nin ve Çakıcı Efe’nin ölümünden sonra ise bölgede tek söz sahibi efe oldu. Yanık Halil İbrahim Efe 1919 yılında, zeybekler arasında güngörmüş, hatırı sayılan, sözüne itiraz edilmeyen, baş ...
Milli Mücadele günlerinin isimsiz kahramanlarından birisi de Çanakkale Ezineli Rüstem Efe’dir. Ezineli Rüstem Efe (Çetinkaya) 1887 yılında doğmuştur. Rüstem Efe, işgal üzerine arkadaşları ile birlikte silahlanmış ve Kuvayı Milliye’ye katılarak işgal kuvvetlerine karşı savaşmıştır. Rüstem Efe ve arkadaşları, Yunan birliklerinin Ezine’de işaretlenen evlere baskın yapacağı haberini alınca, Kızılçeşme civarında işgalcilere baskın vermişler ve bu birliğe ağır kayıplar verdirmişlerdir. Daha sonra ...
Selçuklu döneminde tarih sahnesine çıkan, Aydınoğulları Beyliği dönemine ve daha sonra da Osmanlı İmparatorluğu günlerine kadar varlığını sürdüren zeybeklik geleneği, Milli Mücadele günlerinde ilk kurulduğu günkü görevine yani devlet için millete muhafızlık etme görevine geri dönmüştür… Osmanlı dönemine kadar varlığını sürdüren geleneğin mensupları, varyemez ağalar ve devşirme yöneticiler ile anlaşamadıkları için zeybeklik yaşam biçimini sürdürmeye devam etmişlerdi… Fakat zeybek efeler, Yunan ...
1884 yılında doğan Mahmut Efe (Ispartalı Kel Mahmut Çavuş), Balkan Savaşı’na katılmış ve gazi olarak geri dönmüştür. Yurdun işgali üzerine Kuvayı Milliyeye katılan Mahmut Efe, siyasi liderliğini Hafız İbrahim Demiralay’ın yaptığı, Isparta Kuvayı Milliyesi’nin askeri lideri olmuştur. Mahmut Efe ve etrafına toplanan kızanları, 300 kişilik bir birlik olmuş ve ‘’Isparta Mücahitleri’’ ismini almışlardır. [1] ‘’Milletvekili seçilen Hafız İbrahim Bey, Ağustos ...