‘’Dispatch! We have an Active Shooter Situation. On the way to interfere…’’

Son zamanlarda başta ABD olmak üzere, refah seviyesinin yüksek olmasıyla bildiğimiz bazı ülkelerde yaşanan Polis Memuru – Polis Merkezi arasında geçen bu konuşma ve sonrasında gelen ölümler…

Silah alımının kolaylaştığı; çünkü yüksek eğitim seviyesine güvenilen topraklarda yaşanan bu olaylar tek bir konuda işaret veriyor: Değişiyoruz. Olumsuz anlamda değişiyoruz.

Her gün, milyon dolarlar harcanarak çekilen ‘’sözde’’ kahramanlık hikâyeleri, silah ve patlamaların eksik kalmadığı filmler ve tabii ki değişen politikalar.

Öncelikle, makalemizin ilgi alanına değinmek istiyorum; Ateşli/yaralayıcı silahlarla, tamamen ilgisiz ve o an karar verdiği mekânlarda tanımadığı insanları öldüren saldırganlar ve yaşadığı ülkede eylem yapmak üzere gizlenmiş ve hazır durumda bekleyen, tek veya iki kişiden oluşan teröristler. Ve tabii ki; ülkemize olan yansımaları, öngörüler, ‘’nasıl korunurum?’’lar…

Ruhsal Problemler Yaşayan Silah Kullanıcıları: ‘’Active Shooter’’

Ateşli silah ve kesici/delici materyallerin taşınmasının serbest veya kolay olduğu ülkelerde, psikolojik problemler yaşayan vatandaşların tepkilerini şiddet yoluyla göstermek adına yapıkları yaralayıcı/öldürücü eylemlerdir. Bu eylemlerde en büyük problem, 5N 1K kuralına uyumsuzluk göstermesidir. Yani; Kim tarafından, Ne tür eylem, Nerede, Ne zaman, Ne maksatla, Nasıl yapılacağının kolluk kuvvetlerince bilinememesidir.

Saldırgan, serbest zaman değerlendirmek amacıyla kullanılan alışveriş merkezlerini, toplumun yoğun bulunduğu kapalı mahalleri hedef olarak seçer. Eylemini yapmaya karar verdiğinde o an yakınında bulunan herkes hedef olabilir.

Burada bilinmesi gereken en önemli detay, bu eylemi yapmak isteyen kişinin yıllarca hapis yatmayı ve ya etkisiz hale getirilmeyi çoktan göze almış olmasıdır. Şüphesiz ki bu durum, oldukça takıntılı ve bozuk bir ruh haline işarettir. Bu anlamda devletlerin, ruhsal yönden çökmüş vatandaşlarına silah taşıma izni/yetkisi veriyor olması tarafımca anlaşılır gözükmemektedir. Ülkemizde ise bu tür örneklendirmeler mevcut olmakla birlikte, yetkili/yetkisiz ateşli silah ve kesici/delici alet temin etmek maalesef çok kolaydır.

Buradan anlaşılmaktadır ki böyle bir eylemi yapmaya karar veren şahıs, kafasına koyduysa bu eylemi bir şekilde mutlaka gerçekleştirir.

Yükselen Ulusal Güvenlik Tehdidi: ‘’Lone Wolf’’

‘’Sözde’’ örgütü tarafından aktive edilerek ve ya, tamamen şahsi politik hedeflere ulaşabilmek adına organize ve kitlesel eylemler planlayan ve uygulayan, ‘’uyuyan hücre’’ olarak da bilinen şahısları tanımlayan lakaptır. Amerika’da yapılan araştırmalara göre bu tip saldırı faaliyetlerinde bulunan şahıslar; eğitim ve kültür seviyesi yüksek, buna karşın anti-sosyal profiliyle izole yaşayan şahıslardan oluşmaktadır. Yukarıdaki ilk örneğimizden farklı olarak ‘’yalnız Kurt’’ tiplemesindeki teröristler hayatta kalıp daha fazla eylem yapma ve kamuoyuna psikolojik baskı yaratma hedefiyle eylem yaparlar. Bundan ötürü yakalanmaları, ipucu bırakmaları daha zordur. Detaylı ve lojistik hesaplamaları yapılmış eylem planlarıyla hareket ederler.

İdeolojik olarak ‘’extremist’’ yani ‘’ayrılıkçı’’ olarak tanımlanmışlardır. Herhangi bir dinin radikalliği ve ya politik bir görüşün baskın olması gerektiği toplum yapısına özendirilerek beyinleri yıkanır ve ‘’zamanını bekleyen, uyuyan hücre’’ olarak hayatlarını yaşarlar. Eylem hazırlığı içinde oldukları zaman diliminde defalarca kere keşif, tatbikat ve denemeler yaparlar. İşte tespit edilmeye en uygun zamanları da bu zamanlardır.

‘’Önleme’’ yaklaşımıyla hareket eden güvenlik birimleri, bu teröristleri tanımlamada ve etkisiz hale getirmede çok daha etkili yol almaktadır.

Kısacası ‘’Active Shooter’’ örneğinden farklı olarak bu saldırgan grubu, yapacağı eyleme profesyonel bir bakış açısıyla yaklaşır.

Ana hedef, korkutucu psikolojik baskı oluşturarak, savunuculuğunu yaptığı ideolojinin mesajını hükümetlere ve kamuoyuna iletmektir.

Bu yüzden seçilen eylem türü aynı ilk örneğimiz gibi değişken, ama kalabalık olan herhangi bir yerdir.

Karşı-Faaliyet Yaklaşımı

Bu eylem türlerini sık yaşayan devletlere bağlı birimler ve enstitülerde yapılan araştırmalar ve bunlarla ilgili deklarasyonlar yayımlanmaktadır. Bu makalenin amacı siz okuyucularımıza bu araştırmaları ulaştırmaktan çok, bakış açımızı yansıtabilmektedir. Dünyada terörle mücadelede uygulanan en etkili yöntem olan ‘’Önleme’’nin bu mevzuda da değerlendirilmesi lazım gelmektedir. Bir devletin, halkına ‘’Sokağa çıkmayın, mümkün olduğu kadar kalabalık yerlerden uzak durun.’’ Demesi bir önleme çözümlemesi değildir. Önleme faaliyetlerinin halk odaklı olmaması, eylem hazırlığında olan saldırgan odaklı olması gerekmektedir. Bu noktada sınır-içi istihbarat servislerinin radikal gruplara sızma yapması, takip altında tutması ve en dikkat çekmeyen ‘’sıradan’’ profilleri takip altına alması gerekmektedir.

Sözüm ona, ‘’çatıya keskin nişancı yerleştirerek’’ güvenlik yapılmasının bir eylemi engellemesi düşük bir ihtimaldir. Birim, sadece görsel bir önleme detayı ve acil durumlarda uzaktan nokta atışı yapabilen personel istihdamı yaratmış olur.

Aldığım eğitimler gereği; gerçek önleme ve takip faaliyetlerinin, ‘’görünmez’’ unsurlar kullanarak yapıldığına kanaat getirmiş bulunuyorum. Terör bölgelerinde çalıştığım süre içinde de gelişmiş istihbarat servislerinin bu yönde personel kullandığına şahit oldum.

Görsel anlamda yapılan güvenlik faaliyetleri, eylem hazırlığında bulunan şahsın daha iyi gözlem ve keşif yapmasına, güvenlik açıklarını bulmasına ve daha iyi bir hazırlıkla başka bir eylem planı hazırlamasına neden olur. Daha dikkatlidir saldırgan, daha gizlenmiş; daha düşük profilli hareket eder. Aktif Saldırgan durumlarına da yapılabilecek en mantıklı teşkilat yaklaşımı, buna eğitimli personel yetiştirmektir:

Nasıl Önlerim?

Nasıl Tanımlarım?

Nasıl Durdururum?

Belinde ‘’devletin silahını’’ taşıyan herkes, bu sorularla ilgili cevapların peşinden gitmelidir.

Koş, sakla, dövüş: Aktif bir atıcı durumunda kendini koru

 Saldırılara Karşı Sivil Savunma

Önlemlerimizi sıralamaya başlamadan önce sizlere ilk cümlemi veriyorum:

Kahraman olmaya çalışmayın.

Ancak, bu korkunç senaryoları önceden düşünüp kendinizce bir plan yaparsanız, hayatta kalma şansınızı büyük ölçüde arttırırsınız.

Yapılan araştırmalar ve bizlerin de saha tecrübelerine binaen ‘’K.S.K. Kuralı’’ nı uygulamanın en mantıklı hareket olacağı kanaatindeyim: Koş – Saklan – Karşı Koy

Koş; en uzağa koş. Tehdidin tersi yönüne koş. Tabii ki bunun için öncelikle tehdit yönünü belirlemen lazım.

Saklan; en güvenli gördüğün ve balistik açıdan da seni koruyabilecek bir yapının ardına, karanlıklar içine, sessizce saklan.

Karşı Koy; tehditle karşılaştığında karşı koy. Yaşamak için karşı koy. İlk olarak ellere bak. Ellerin tuttuğu silaha yönel. Silahın yaralamayı yapacağı namlusundan/sivri yerinden vücudunu uzak tut. Silahı tut. Kendine çek.

Bu senaryolarda şüphesiz ki, dövüşmek en son çaredir. Dövüşmek ise, tehdit ortadan kalkana kadar süren aşırı şiddetli ve psikolojik açıdan travma etkisi yaratan bir süreçtir. Ancak, insandaki hayattaki kalma dürtüsü, her şeyi silah olarak kullanabilecek kadar yaratıcı olmasına yardımcı olur.

Saldırgan durumlarında, hayatınızı korumanın en uygun yolunu hızla belirlemelisiniz.

Hayatta kalma şansının arttırılabilmesi açısından, yapılacakları daha somutlaştırma ve gruplandırma düşüncesindeyim:

• Olay Sonrası Tahliye:
• Erişilebilir bir kaçış yolu varsa, binaları tahliye etmeye çalışın.
• Güvenli bir noktaya geçtiğinize inandığınız an kolluk kuvvetlerine haber verin.
• Başkalarının sizi takip etmeyi kabul edip etmemesine bakılmaksızın, onları tahliye edin.
• Eşyalarınızı yanınıza almayın.
• Vatandaşların, saldırgan olabileceğini düşündüğünüz yerlere girmesini engelleyin.
• Kolluk kuvvetlerinin talimatlarına uyun, o an stres dereceleri yüksek ve algıları kötü niyetli şahıslara karşı açık olacaklardır.

• Tahliyenin Mümkün Olmadığı Durumlarda Saklanma:
• Saldırganın görüş alanından derhal çıkın.
• Bulunduğunuz binada kilitli olabilecek bir kapı bulunan bir odaya girin.
• Kendi kendinizi tuzağa düşünecek, hareket alanını kısıtlayabilecek saklanma yerlerinden vazgeçin. (bodrum, koridor sonu vs.)
• Kitlediğiniz kapıyı ağır mobilyalarla destekleyin.
• Cep telefonunuzu sessize alın.
• Gürültü yaratan televizyon, radyo vs. var ise kapatın.
• Karşı-Saldırı Durumu:
• Sadece hayatınız tehlikedeyken bu seçeneği değerlendirin.
• Saldırgana karşı mümkün olan en sert ve agresifliği gösterin.
• Bağırın,
• Elindeki silaha müdahale edin, silahın atış hattından çıkın.
• Eğer mümkünse diğer vatandaşlarla organize saldırı seçeneğini değerlendirin.
• Bölgeye Ulaşan Kolluk Kuvvetleriyle ilgili Durumlar:
• Bölgeye ulaşan kolluk kuvvetlerine;

Saldırganın yeri,

Saldırgan sayısı,

Fiziksel görünümü,

Silahlı mı/silahsız mı,

Yaralı durumları hakkında bilgi verilir.

Kolluk kuvvetleriyle iletişim ve yardımlaşma halinde olunur.