ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson Dışişleri Bakanlığı’nda düzenlediği basın toplantısında, Amerikan dış politikasına dair değerlendirmelerde bulundu. Tillerson, değerlendirmesinde Rusya, Kuzey Kore, Türkiye, Suriye ve İran ile ilişkilere yer verdi.
Türkiye’yle ilgili açıklamasında, Tillerson, “Türkiye’nin Suriye konusunda oynayacağı büyük bir rol var” dedi. Tillerson, basın toplantısının soru cevap kısmında, Suriye’de çözüm için Cenevre sürecine desteğini açıkladı. Türkiye’ye ve ABD’nin Ankara Büyükelçisi John Bass’a değinen Tillerson “Dünyanın bu bölgesinde, Türkiye’deki Büyükelçi John Bass’ı da onurlandırmak istiyorum. Türkiye’nin bu konuda oynayacağı büyük bir rol var. Bildiğiniz gibi, Türkiye’yle ilişkilerimiz de biraz gerilim altında. Ve Büyükelçi Bass, Ankara’daki çabalarımıza öncülük etmede çok yardımcı oldu ve harikulade iş çıkardı” dedi.
ABD’nin dünyanın ikinci büyük ekonomisi haline gelen Çin’le ilişkilerde de önemli bir noktada olduğunu kaydeden Tillerson, gelecekte bu ilişkileri nasıl tanımlayacaklarına dair çalışmalar yürüttüklerini söyledi. Tillerson, Kuzey Kore krizinden Çin’i suçlamadıklarını ama Pekin’den Pyongyang üzerindeki ekonomik nüfuzunu kullanmasını istediklerini belirtti. Tillerson, Venezuela’da muhalefet liderlerinin yeniden tutuklanmasının “çok alarm verici” olduğunu da kaydetti.
“Lavrov’la görüşeceğim”
Lavrov’la telefonda görüştüğünü belirten Tillerson, hafta sonunda Filipinler’in başkenti Manila’da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la görüşeceğini de açıkladı. Tillerson-Lavrov görüşmesi, Moskova’nın ABD’nin yeni yaptırımlarına misillemesinden sonra iki ülke arasındaki ilk temas olacak.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD Kongresi’nin ezici çoğunlukla Rusya’ya yaptırım paketini onaylamasından sonra, Rusya’daki Amerikan diplomatik personeli sayısının 755 azaltılmasını istemişti. Tillerson da Rusya’nın bu adımıyla ilgili bir soruyu yanıtlarken, “Elbette hayatımızı daha zorlaştıracak” ifadesini kullandı. Tillerson, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in söz konusu kararı eski Başkan Barack Obama’nın geçen yıl Aralık ayında 35 Rus diplomatının ülkeden gönderilmesi kararını dengelemek üzere verdiğini ifade etti. ABD’nin yeni yaptırımlar getirmesinin Putin’in Aralık’tan beri saklı tuttuğu cevap hakkını kullanmasına yol açtığını dile getiren Tillerson, “Başkan Putin’in de Rusya’da gözünün içine bakan bir halkı var. Dolayısıyla simetrik bir adım atması gerektiğini hissettiğini düşünüyorum.” dedi.
Tillerson, Rusya ile ABD arasındaki ilişkilerin “dikkate değer bir gerilim” içinde bulunduğunu belirterek ne kendisinin ne de Başkan Donald Trump’ın Kongre’nin geçirdiği yaptırımlardan “çok mutlu” olduğunu belirtti. Trump’ın geçen hafta ezici bir çoğunlukla Kongreden geçen Rusya’ya yaptırım kararını içeren yasayı imzalayacağını kaydeden Tillerson, şöyle devam etti: “Ne ben ne de Başkan bu yaptırımları uygulayan Kongrenin bu adımından ve o adımı atma şekillerinden memnunuz. Bunların bizim çabalarımız açısından yararlı olmadığı konusunda açıktık ancak bu onların aldığı karar. Bunu ezici bir çoğunlukla aldılar.”
Trump yönetiminin ilk günlerinde Rusya ile ortak menfaatler alanı bulmaya çalıştıklarını dile getiren Tillerson, bu ülkeyle terörle mücadelede birlikte çalışmanın yollarını aradıklarını söyledi. Tillerson, “Birlikte çalışma kabiliyetimizi test etme alanı olarak Suriye’yi seçtik. IŞİD’in iki ülkeye de tehdit olduğu kanısını paylaşıyoruz ve IŞİD veya diğer terör örgütlerinin yenilmesi amacına bağlıyız.” ifadelerini kullandı.
“Kuzey Kore’de Rejim Değişikliği Peşinde Değiliz”
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, ülkesinin Kuzey Kore’de rejim değişikliği peşinde olmadığını ve Pyongyang’la bir noktada diyaloğa girmek istediğini söyledi.
Tillerson, “Rejim değişikliği peşinde değiliz. Rejimin çökmesi yönünde bir gayret yürütmüyoruz. Yarımadanın hızlandırılmış biçimde yeniden birleşmesi için uğraş vermiyoruz. Ordumuzu 38’inci paralelin kuzeyine göndermek için bir neden yaratma çabası içinde de değiliz” dedi.
Kuzey Kore yönetimine seslenen Tillerson, “Sizin düşmanınız değiliz ama bize yönelik kabul edilemez bir tehdit ortaya koyuyorsunuz ve karşılık vermek zorundayız. Bir noktada bunu anlamaya başlayacaklarını umuyorum. Onlarla oturup diyaloga girebilmeyi isteriz” diye konuştu.
“Görevimde huzurluyum”
Bakanlıktan istifa etmeyi düşündüğü yönündeki söylentileri de reddeden Tillerson, Başkan Trump’la aralarında İran’la nükleer anlaşma gibi bazı konularda görüş farklılıkları olduğunu kabul etse de görevinde ve Trump’la ilişkilerinde huzurlu olduğunu kaydetti. Tillerson, Trump’ın kendisine güvenini dile getirdiğini ve gece geç saatlerde ya da hafta sonunda sık sık arayarak çeşitli dış politika konularında görüşünü aldığını anlattı. Tillerson, Başkan’dan farklılık gösterse bile görüşlerini ifade edebilmeyi önemli bulduğunu vurguladı.
“İran anlaşmanın ruhunu ihlal ediyor”
İran’la nükleer anlaşmaya da değinen Tillerson, İran’ın “iyi bir komşu olma ve balistik füze testlerini sona erdirme” çağrısını içeren anlaşmanın ruhunu ihlal ettiğini savundu. Tillerson, ülkesinin müttefiklerle birlikte çalışarak İran’ın bölgedeki yayılmacı çabalarına karşı koymaya niyetli olduğunu belirtti.
Amerikalı bakan, Suriye barış görüşmeleri için gerekli koşulları yaratmak için de Rusya ve diğerleriyle çalıştıklarını, IŞİD’in yenilgiye uğratılmasından sonra Suriye’de yeni bir iç savaşın patlak vermesini önlemeyi umduklarını da söyledi.
“Esad’ın Suriye’nin geleceğinde yeri yok”
ABD’nin Suriye’nin gelecekteki idaresinde Esad rejiminin bir rol görmemeye devam ettiğini söyleyen Tillerson, Suriye’de oluşturulan ilk çatışmasızlık bölgelerini ülkenin diğer kesimlerinde de uygulamak istediklerini ifade etti. Tillerson, Suriye’deki İranlı savaşçıların ülkelerine geri dönmesi gerektiği uyarısında da bulundu.
Kaynak: https://www.amerikaninsesi.com/a/tillerson-turkiyenin-oynayacagi-buyuk-bir-rol-var/3968252.html
http://www.turkishny.com/headline-news/2-headline-news/249066-tillersondan-rusya-aciklamasi