Ankara’da gerçekleştirilen Suriye konulu liderler zirvesinin ortak açıklamasında, Türkiye, Rusya ve İran’ın, Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması için “terörle mücadele kisvesi altında sahada yeni gerçeklikler yaratılmasına dair” her türlü girişimi reddettiği vurgulandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Ankara’da gerçekleştirdikleri Suriye konulu zirvenin ardından ortak bir açıklama yayımladı.
Üç liderin 22 Kasım 2017’de Rusya’nın Soçi kentinde düzenlenen ilk zirveden sonra Suriye’de meydana gelen gelişmeleri değerlendirdiğini kaydeden açıklamada, üç ülkenin girişimiyle Ocak 2017’de Kazakistan’ın başkenti Astana’da başlatılan sürecin Suriye’deki krizin çözümüne olumlu katkılarından memnuniyet ifade edildi.
“Tek etkili uluslararası girişim, Astana formatı”
Ortak açıklamanın “Suriye genelinde şiddetin azaltılmasına yardımcı olmak ve Suriye ihtilafına kalıcı siyasi çözüm bulunması için Cenevre sürecine ivme kazandırmak suretiyle Suriye’de barış ve istikrara katkı sağlamak bakımından tek etkili uluslararası girişimin Astana formatı olduğunun altını çizdiği” ifade edildi.
Ankara zirvesinde üç liderin, çatışan taraflar arasında kalıcı ateşkes sağlanması ve Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararıyla öngörülen siyasi süreçte ilerleme kaydedilmesi amacıyla yürüttükleri aktif işbirliğini sürdürmekteki kararlılıklarını teyit ettikleri kaydedildi.
“Suriye’nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine, toprak bütünlüğüne kuvvetle bağlıyız”
Suriye’nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine, toprak bütünlüğüne ve belli bir fraksiyon temelinde olmayan yapısına kuvvetle bağlı olduklarını da yineleyen üç lider, “kim tarafından gerçekleştirildiğine bakılmaksızın, atılacak adımların hiçbirinin, ilgili BM kararları ve Suriye toplumunun tüm kesimlerinin temsilcilerinin iradesi tarafından tasdik edilen bu ilkelere halel getirmemesi gerektiğini vurguladıklarını” belirtti.
“Komşuların ulusal güvenliğini zayıflatmayı amaçlayan ayrılıkçı gündeme karşıyız”
Üç liderin “terörle mücadele kisvesi altında sahada yeni gerçeklikler yaratılmasına dair her türlü girişimi reddettiği, Suriye’nin egemenliği ve toprak bütünlüğü ile komşu ülkelerin ulusal güvenliğini zayıflatmayı amaçlayan ayrılıkçı gündemlere karşı durma kararlılıklarını ifade ettiği” vurgulandı.
“Suriye ulusal diyalog kongresi önemli bir kilometre taşı”
Soçi’de 30 Ocak’ta yapılan Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin “siyasi sürecin önünü açan önemli bir kilometre taşı” olduğuna değinilen ortak açıklamada, Kongre’de kararlaştırılan Anayasa Komitesi kurma sürecinin en kısa zamanda BM’nin yardımıyla başlamasına destek verileceğine yönelik taahhüt aktarıldı.
“Anayasa ve seçimler”
Suriyelilere ülkelerinin birliğini yeniden tesis etmelerinde destek verileceğinin altı çizen açıklamada şöyle denildi:
“(Liderler) Suriye halkının desteğini alacak bir anayasayla sonuçlanmak üzere, Suriye halkının özgür iradesi temelinde Suriyelilerin öncülüğünde ve sahipliğinde yürütülecek kapsayıcı, özgür, adil ve şeffaf bir süreç ve katılmaya ehil tüm Suriyelilerin BM’nin uygun şekilde gözetimi altında oy kullanacağı serbest ve adil seçimler vasıtasıyla ihtilafa siyasi çözüm bulmalarında yardımcı olma gerekliliğini yinelemiştir.”
“Kaide, IŞİD bağlantılı herkesin ortadan kaldırılması için birlikte çalışılacak”
Türkiye, Rusya ve İran liderlerinin IŞİD, Nusra Cephesi ve El Kaide veya IŞİD’le bağlantılı tüm diğer bireyler, gruplar, teşebbüsler ve oluşumların ortadan kaldırılması için birlikte çalışmaya devam edileceğine dikkat çeken açıklamada, şu vurgu yapıldı:
“(Liderler) Terörle mücadelede, yukarıda belirtilen terör örgütlerinin ateşkes rejimine katılmış ve katılacak olan silahlı muhalif gruplardan ayrıştırılmasının sivil zayiatın önlenmesi bakımından büyük önem arz ettiğinin altını çizmiştir.”
Ablukadaki bölgeler ve gerginliği azaltma bölgeleri
Suriye’de ablukadaki bölgelerin de ele alındığı ortak açıklamada, “(Liderler) Doğu Guta, Yermük, Fua ve Kefraya, İdlib ili, Hama ilinin kuzeyi, Rukban ve Rakka dâhil olmak üzere tüm Suriye’deki vahim insani duruma tepki olarak alınan BM Güvenlik Konseyi’nin 2401 sayılı kararını memnuniyetle karşılamış, çatışan taraflara, ateşkes ihlallerinden kaçınma da dâhil olmak üzere, söz konusu kararın hükümlerine uymaları konusunda güçlü çağrıda bulunmuştur.” denildi.
Gerginliği azaltma bölgelerinde sivillerin korunması ve bu bölgelere hızlı, güvenli ve kesintisiz insani erişim sağlanmasını kolaylaştırma çabalarına hız vermeye de değinen açıklamada, gerginliği azaltma bölgelerinin geçici nitelikte olduğu bir kez daha vurgulandı.
“Altyapıyı eski haline getirmek”
“(Liderler) İlave insani yardım göndermek, insani mayın temizliği faaliyetlerini kolaylaştırmak, sosyal ve ekonomik tesisler de dâhil olmak üzere temel altyapı unsurlarını eski haline getirmek ve tarihi mirası korumak suretiyle Suriye’ye yapılan yardımı artırmaları için başta BM ve insani yardım ajansları olmak üzere uluslararası topluma güçlü çağrıda bulundu.” diye devam eden ortak açıklamada, alıkonulanların ya da kaçırılanların serbest bırakılması, cenazelerin teslimi ve kayıp şahısların tespiti çalışma grubunun Astana’daki son toplantıda ilk kez bir araya gelmesi ve faaliyetlerinin memnuniyetle karşılandığı ifade edildi.
Soçi ve Ankara’dan sonra üçlü toplantı süreci İran’a taşınacak
Ortak açıklamayla İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin daveti üzerine bir sonraki toplantıların İran’da yapılacağı duyurdu.
Fotoğraf: AA / Murat Kula
Kaynak: https://tr.sputniknews.com/turkiye/201804041032907423-turkiye-rusya-iran-suriye-ortak-aciklama/