El Kaide ve Taliban ile mücadele kapsamında Afganistan’ı işgal eden ABD operasyonlar sürecince kullanmak üzere alıp donattığı binalar, üsse dönüştürdüğü araziler için milyonlarca dolar harcadı. Örneğin kiralık binalara ödediği para 150 milyon doları geçti. Afganistan’daki uluslararası operasyonların sona ermesiyle Afganistan’dan çekilmeye başlayan ABD yüz milyonlarca dolar harcadığı bu mülklerin elden çıkarılmasının en ekonomik yolu olarak bunların Afgan yönetime devredilmesi olduğunu gördü ve bunların önemli bir bölümünü Afganistan’a bağışladı.

Afganistan’ın Yeniden İnşasından Sorumlu Genel Müfettişin hazırladığı rapora göre ABD, 2010 ile 2015 arasında yaklaşık 858 milyon dolar değerindeki mal/mülkü Afganistan’a bağışladı. ABD’nin Afganistan’da işlettiği değişik büyüklükteki 715 üsten 391 Afgan yönetimine devredilmiş durumda.

Örneğin, 2014’te Afganistan’a bağışlanan Leatherneck Kampının değeri 236 milyon dolar değerinde. Söz konusu kamptaki 39 milyon dolarlık mülk ise dağıtıldı, kullanılamaz hale getirildi. Afganistan’a bağışlanan üslerin % 57’si Afgan Ulusal Ordusuna, % 30’u ise Afgan Ulusal Polis teşkilatına verilmiş. ABD 219 üssü ise kapatmış ve buraları kullanılamaz hale getirmiş. Bu üslerin değeri ise yaklaşık 48 milyon dolar değerinde olduğu hesaplanıyor.

Görüldüğü üzere bir başka ülkeyi hele bir de denizaşırı bir bölgedeki bir ülkeyi işgal edip yıllarca savaş yürütmek başlangıçta öngörülemeyen ve hesaplanmayan maliyetlere yol açmaktadır. Yıllarca süren savaş sürecince üslerin donatılıp işletilmesinin yanında işgalin sonrasında ülkeyi terk etmek bile maliyetlere yol açmaktadır.

Alınması gereken ders olarak şunu söyleyebiliriz: işgal ya da savaş için bırakın denizaşırı bir bölgeyi, komşu bir ülkeye girilirken bile bunun çıkış stratejisinin de mutlaka önceden belirlenmiş olması gerekmektedir. Bunun için de siyasi ve askeri hedeflerin çok net belirlenmelidir. Aksi durum savaşın maliyetini artırdığı gibi girilen yerden istesen de çıkamamak gibi bir durumla karşılaşılmasına neden olacaktır. ABD’nin, her ne kadar diğer bazı gizli hedefleri olduğu bilinse de, 2013’ten buyan bir türlü Afganistan’dan çıkamaması gibi. (29 Mart 2016)