ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyan açıklamasına dünya genelinde tepki geldi. Beyaz Saray önünde toplanan Amerikan Müslüman toplu temsilcileri, bazı Yahudi dernekleri yetkilileri ve Ulusal Kiliseler Konseyi üyeleri açıklamalar yaparak Başkan Donald Trump’ın kararını kınadılar.

Amerikan-İslam İlişkileri Konseyi CAIR Başkanı Nihad Awaz yaptığı açıklamada “Bugün hem Filistinliler hem bölgede ve Ortadoğuda yaşayan herkes için üzücü bir gün. Başkan Donald Trump bu kararıyla Amerika’nın arabulucuk görevini de ortadan kaldırmıştır. Bu karar bölgeye barış getimeyecektir. CIA, tüm güvenlik uzmanları ve hatta Papa Francis bile bu karar konusunda Başkan Donald Trump’ı uyardılar.” diye konuştu.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Trump’ın kararına doğrudan atıf yapmadan, İsrail ve Filistinliler arasında barış umutlarını tehlikeye atan “tek taraflı adımlara” tepkisini dile getirdi. Guterres, Kudüs meselesinin; İsrail ve Filistinliler arasındaki doğrudan müzakerelerle çözülmesi gerektiğini vurguladı. Trump’ın açıklamasının ardından gazetecilere konuşan Guterres, “Büyük tedirginliğin olduğu bu anda şunu net ifade etmek istiyorum: İki devletli çözümün hiçbir alternatifi yoktur. Bir B Planı yok.” diye konuştu. Guterres, İsrail ve Filistinli liderlerin müzakere masasına geri dönmesi ve kalıcı barış vizyonunu hayata geçirebilmek için elinden gelen her şeyi yapacağının altını çizdi.

Trump Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdı

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da, Trump’ın kararını “üzücü” bir adım olarak nitelendirdi. Trump’ın açıklamasının “Fransa’nın onaylamadığı üzücü bir karar” olduğunu belirten Macron, kararın “uluslararası yasalara ve BM Güvenlik Konseyi kararlarına da ters düştüğünü” belirtti. Macron, Kudüs’ün statüsünün “BM himayesi altındaki müzakerelerde İsrail ve Filistinliler tarafından karara bağlanmasının gerekeceğini” kaydetti.

Filistin lideri Mahmud Abbas da, Trump’ın ABD’nin Ortadoğu barış sürecine aracı olmada inandırıcılığını yok ettiğini savundu. Abbas’ın bir danışmanı da, Trump’ın Kudüs kararının “ABD’yi barış sürecinde herhangi bir rol üstlenmekten uzaklaştırdığını” söyledi. Nebil Şaat, Trump’ın konuşmasının “İsrail’e istediğini verirken Filistin’e hiçbir vermediğini” ifade etti. Ayrıca Filistinli yetkililer, Abbas’ın Arap dünyasındaki liderlerle acil görüşmeler yaptığını bildirdi. Resmi Wafa haber ajansı, Trump’ın adımına verilecek yanıt üzerinde çalışan Mahmud Abbas’ın Mısır Cumhurbaşkanı ve Katar Emiri’yle görüştüğünü duyurdu.

İsrail’le barış anlaşması imzalayan ilk Arap ülkesi olan Mısır da Trump’ın kararı kınadı. Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Kahire’nin, Amerika’nın bugün attığı adımın bölgenin istikrarına yaratabileceği etkiler konusunda endişeli olduğu belirtildi. Açıklamada, kararın İsrail-Filistin barış sürecine “olağanüstü olumsuz etki” yapabileceği kaydedildi.

Mısır gibi İsrail’le barış anlaşması imzalayan diğer Arap ülkesi Ürdün Kralı Abdullah da, Kudüs’te Filistinliler, Müslümanlar ve Hıristiyanların haklarını görmezden gelmenin aşırıcılığı daha da körükleyeceği uyarısında bulundu. Kral Abdullah, bu endişelerini dün Trump’la yaptığı telefon görüşmesinde dile getirdiğini söyledi.

Netanyahu: Karar tarihi bir dönüm noktası

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Trump’ın Kudüs kararının “tarihi bir dönüm noktası” olduğunu söyledi. Netanyahu, “Filistinlilerle varılacak herhangi bir barış, Kudüs’ün İsrail’in başkenti olmasını da kapsamalıdır.” dedi. İsrail’in Trump’ın açıklamasından “derin minnettarlık” duyduğunu ve bunun “barış yolunda önemli bir adım olduğunu” kaydeden Netanyahu, “barış rüyasının gerçeğe dönmesini başarmak için” Başkan Trump ve ekibiyle birlikte çalışmaya devam edeceğini sözlerine ekledi.

Öte yandan, ABD ve AB tarafından terör örgütü olarak görülen Hamas’tan da bir açıklama geldi. Hamas lideri İsmail Haniyeh, Trump’ı Filistinliler’in hissiyatlarını görmezden gelmekle suçladı. Filistin halkının “hissiyatları ve kutsallarının görmezden gelinmesine nasıl yanıt vereceğini bildiğini” ifade eden Haniyeh, Trump’ın kararının “tarihsel ve coğrafi gerçekleri değiştirmeyeceğini” vurguladı.

Trump’ın açıklaması öncesi de dünya liderlerinden tepkiler vardı. Filistin Başkanı Rami Hamdallah da, Trump’ın beklenen kararının “barış sürecini ve iki devletli çözümü yok edeceğini” söyledi.  Hamdallah biraraya geldiği Avrupalı diplomatlara, Amerika’nın kararının “tüm bölgede çatışma ve şiddeti körükleyeceğini” belirtti.

Kremlin de konuyla ilgili endişesini dile getirdi. Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in sözcüsü Dmitry Peskov Moskova’da gazetecilere yaptığı açıklamada, “konunun kolay olmadığını” belirterek, Putin’in Filistin lideri Mahmud Abbas’la görüştüğünü ve durumun kötüleşme ihtimaline dair endişesini ifade ettiğini söyledi.

Papa Francis de Trump’ın beklenen kararı konusunda “derin endişesini” dile getirirken, Türkiye de İslam İşbirliği Teşkilatı’nın verilecek yanıtı koordine etmek üzere toplanmasını istedi.

İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, ülkesinin büyükelçiliği Tel Aviv’e taşıma yönünde bir planı olmadığını söyledi. Johnson, “Haberleri endişeyle izledik çünkü bize göre Kudüs İsrail ve Filistinliler arasında müzakere edilmiş nihai bir anlaşmanın parçası olmalı.” dedi.

Başbakan Theresa May de aynı şekilde ülkesinin Kudüs konusundaki pozisyonunun değişmeyeceğini belirterek, konuyu Trump’la görüşmeyi planladığını kaydetti. May, “İki devletli çözümü desteklemeyi sürdürüyoruz. Kudüs’ün öneminin farkındayız.” ifadesini kullandı.

Pakistan’da iktidar partisi, Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma planını eleştirerek, bunun dünyada şiddeti alevlendireceği uyarısında bulundu.

Fotoğraf: Reuters

Kaynak: https://www.amerikaninsesi.com/a/trumpin-kudus-kararina-dunyadan-tepkiler/4152239.html