Türk Sinemasının En İyi 40 Filmi
Edebiyat Dergisi Notos, sinema ve edebiyat dünyasında yer alan 383 kişinin görüş ve önerileri sonrasında ortaya çıkan 287 film arasından bir liste hazırladı. 287 aday film arasından gelmiş geçmiş en iyi 40 film belirlendi.
1- Yol-Şerif Gören-Yılmaz Güney 1982
Yönetmenliğini Şerif Gören, Yılmaz Güney’in yaptığı filmde Tarık Akan, Şerif Sezer, Halil Ergün, Necmettin Çobanoğlu gibi isimler rol almıştı. Film 1982 Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye Ödülü’nü kazanmıştır. Yılmaz Güney’in yer aldığı en iyi filmlerden biri olarak gösterilir.
2- Bir Zamanlar Anadolu’da-Nuri Bilge Ceylan-2011
Nuri Bilge Ceylan’ın kült filmlerinden biri olarak kabul edilen “Bir Zamanlar Anadolu’da” filmi, 2011 yılında Cannes Film Festivali’nde en iyi ikinci ödül olan “Büyük Ödül”ü kazanmıştır. Yılmaz Erdoğan, Taner Birsel, Ahmet Mümtaz Taylan gibi isimler filmde rol almıştır.
3- Umut-Yılmaz Güney-1970
16 Şubat 1990 tarihinde gösterime giren filmde Yılmaz Güney’in yanı sıra Tuncel Kurtiz, Osman Alyanak, Enver Dönmez gibi isimler yer almıştır. 1970 Adana Altın Koza Ödülleri’nde 6 dalda ödül almıştır.
4- Sevmek Zamanı-Metin Erksan 1965
Oyuncu kadrosunda Müşfik Kenter’i barındıran film, Metin Erksan’ın en iyi yapıtlarından biri olarak kabul edilir. Boyamaya girdiği bir evin duvarında asılı kadın resmine aşık olan boyacı Halil’in resmin sahibi Meral ile hikayeleri anlatılır.
5- Muhsin Bey-Yavuz Turgul-1987
Şener Şen ve Uğur Yücel’in oyunculuklarının zirvesine çıktıkları film olarak betimlenen film, Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde 4 dalda, 1988 St.Sebastian Film Festivali’nde ödüller kazanmıştır.
6- Masumiyet-Zeki Demirkubuz-1997
Haluk Bilginer, Derya Alabora, Güven Kıraç’ın oynadığı 1997 yapımı film, 34.Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde 3 dalda, 10.Ankara Uluslar arası Film Festivali’nde 2 dalda, 11.Adana Altın Koza Film Festivali’nde 4 dalda, 17.Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde bir dalda ödüle layık görülmüştür.
7- Anayurt Oteli-Ömer Kavur 1987
Macit Koper, Şahika Tekand, Serra Yılmaz gibi isimlerin yer aldığı Yusuf Atılgan’ın aynı isimli kitabından uyarlanan film, Venedik, Nantes, Valencia Film Festivalleri’nde ödüller almıştır.
8- Selvi Bolyum Al Yazmalım-Atıf Yılmaz-1977
Cengiz Aytmatov’un aynı isimli öyküsünden beyaz perdeye uyarlanan filmin başrollerinde Türkan Şoray, Kadir İnanır yer almıştır. Filmin birincilik ödülü bulunmamaktadır.
9- Susuz Yaz-Metin Erksan-1963
Necati Cumalı’nın öyküsünden uyarlanılarak yapımı gerçekleştirilen filmde,Erol Taş, Hülya Koçyiğit yer almıştır. Film; Berlin, Venedik, Meksika Film Festivalleri’nde ödüller almıştır.
10- Sürü-Zeki Ökten-1978
Başrollerinde Tarık Akan, Tuncel Kurtiz, Melika Demirağ’ın yer aldığı film,12 Ekim 2011’de düzenlenen “Geç Gelen Altın Portakallar” gecesinde “1980 Yılının En İyi Filmi” ödülünü almıştır.
11- Vesikalı Yarim-Ömer Lütfi Akad-1968
Türkan Şoray, İzzet Günay’ın başrollerinde yer aldıkları 1968 yapımı film, Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde 2 dalda ödül almıştır.
12- Züğürt Ağa-Nesli Çölgeçen-1985
Şener Şen, Erdal Özyağcılar, Füsun Demirel gibi isimleri barındıran 1985 yapımı film, "Ne idim değil, ne olacağım” sözü çerçevesinde izleyicilere sunulan bir film olarak değerlendirilmektedir. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde 3 dalda, İstanbul Film Festivali’nde tek dalda ödül almıştır. Şener Şen’in büyüklüğünü kanıtlar niteliktedir.
13- Kış Uykusu-Nuri Bilge Ceylan-2014
Haluk Bilginer, Melisa Sözen, Demet Akbağ, Nejat İşler ve daha nicesinin rol aldığı film, 2014 Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye Ödülü’nünsahibi olmuştur. Ayrıca FIPRESCI En İyi Film Ödülü’ne de layık görülen film, 47.Sinema Yazarları Derneği Ödülleri’nde 7 dalda ödülleri kazanmıştır.
14- Tabutta Rövaşata-Derviş Zaim-1996
Ahmet Uğurlu, Tuncel Kurtiz’in başrollerinde yer aldığı 1996 yapımı film, 33.Antalya Film Festivali’nde 4 dalda ödüllerin sahibi olmuştur.
15- Sonbahar-Özcan Alper-2008
Onur Saylak, Megi Kobaladze, Serkan Keskin’in oyunculuğunda, Özcan Alper tarafından çekilen 2008 yapımı film, Uluslararası Altın Kaz, 15.Altın Koza, 20.Ankara Uluslararası Film Festivallerinde ödüller kazanmıştır.
16- Uzak-Nuri Bilge Ceylan-2002
Yönetmenliğinden kurgusuna, neredeyse her bölümünde Nuri Bilge Ceylan’ın katkıda bulunduğu 2002 yapımı film, 56.Cannes Film Festivali’nde “Büyük Ödül”, “En İyi Erkek Oyuncu(Mehmet Emin Toprak)”, “En İyi Kadın Oyuncu(Muzaffer Özdemir)”, gibi dallarda bir numarada yer almıştır.
17- Eşkıya-Yavuz Turgul-1996
Türk Film tarihinini en iyi filmlerinden biri olarak kabul gören 1996 yapımı filmde, Şener Şen, Uğur Yücel, Kamran Usluer, Sermin Hürmeriç, Yeşim Salkım yer almıştır. Uluslararası arena kapsamında, Almanya, Portekiz’de ödüller kazanmıştır.
18- Babam Ve Oğlum-Çağan Irmak-2005
Oyuncu kadrosunda, Çetin Tekindor, Hümeyra, Tuba Büyüküstün, Fikret Kuşkan, Ege Tanman gibi isimleri barındıran 2005 yapımı film, son dönem sinemasının güzide örneklerinden biri olarak nitelenmektedir. 3.5 milyonun üzerinde bir izleyici kitlesine sahip olan film, 2006 Uluslararası İstanbul Film Festivali, 38.Sinema Yazarları Derneği Ödülleri gibi platformlarda ödüller kazanmıştır.
19- Gelin-Ömer Lutfi Akad-1973
Hülya Koçyiğit, Kerem Yılmazer, Ali Şen gibi isimlerin yer aldığı film, 1973 Adana Altın Koza Film Festivali’nde 5 dalda ödüllerin sahibi olmuştu.
20- Kader-Zeki Demirkubuz-2006
Devam filmi olan Masumiyet’in ilk filmi olan “Kader” oyuncu kadrosunda,Vildan Atasever, Ufuk Bayraktar, Engin Akyürek, Müge Ulusoy’ubarındırmıştır. Film, Ankara, Antalya, Nurnberg, İstanbul Film Festivalleri’nde ödüllerin sahibi olmuştur.
21- Hababam Sınıfı-Ertem Eğilmez 1975
Kelimelerin kifayetsiz kaldığı noktada, film hakkında fikir beyan etmenin gereksizliğini ortaya koyuyoruz. En iyisidir belki de.
22- Uçurtmayı Vurmasınlar-Tunç Başaran-1989
Nur Sürer, Ozan Bilen, Füsun Demirel’in rol aldığı film, beş yaşındaki bir çocuğun gözünden hapishane hayatını anlatır.
23- Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak-Ahmet Uluçay-2004
Biri karpuzcunun, diğeri berberin yanında çalışan iki çocuğun köylerinde film oynatmaları için verdikleri mücadeleyi anlatır.
24- Hakkari’de Bir Mevsim-Erden Kıral-2004
Ferit Edgü’nün aynı isimli romanından uyarlanan film, birçok dile çevrilerek yayınlanmıştır.
25- Otobüs-Tunç Okan-1974
1974 yılında Tuncel Kurtiz, Tunç Okan oyunculuğunda çekilen film, uzun yıllar Türkiye’de yasaklanmıştır. Film, İsveç’e kaçak işçi olarak gönderilen, bir otobüs dolusu şehir görmemiş insanın Stockholm’e vardıklarında yaşadıklarını Doğu-Batı karşılaştırması şeklinde anlatır. Filmin müziği Zülfi Livaneli tarafından yapılmıştır.
26- Gurbet Kuşları-Halit Refiğ-1964
Cüneyt Arkın, Filiz Akın, Tanju Gürsu gibi isimlerin yer aldığı 1964 yapımı filmin, IMDB Listesi’ndeki puanı 9.00’dur. Maraş’tan İstanbul’a daha rahat bir hayat sürmek için gelen bir ailenin verdiği yaşam mücadelesini anlatır.
27- Duvara Karşı-Fatih Akın-2004
Sibel Kekilli, Birol Üner, Catrin Striebeck’in başrollerinde yer aldığı Türk-Alman ortak yapımı film, sonrasında tiyatro ve operaya aktarılmıştır.
28- Kosmos-Reha Erdem-2010
Sermet Yeşil, Türkü Turan’ın oyuncu kadrosunda bulunduğu 2010 yapımı film, Antalya, Haifa, Erivan Film Festivalleri’nde ödüller almıştır.
29- Aaahh Belinda-Atıf Yılmaz-1986
Macit Koper, Müjde Ar’ın başrollerinde yer aldığı film, Müjde Ar’ın çift karaktere bürünerek yaşamını sürdürmesini ele alır. Film, psikanalitik görüşleri barındırır.
30- Vavien-Yağmur Taylan-Durul Taylan-2009
Başrollerini Engin Günaydın, Binnur Kaya’nın üstlendiği film, 3.Yeşilçam Ödülleri, İstanbul Film Festivali, 2009 SİYAD Ödüllerinde, toplamda 8 dalda ödül almıştır.
31- Ah Güzel İstanbul-Atıf Yılmaz-1966
Sadri Alışık, Ayla Algan, İhsan Yüce gibi isimleri barındıran 1966 yapımı film, artist olmak için köyünden kaçan bir genç kız ile alkolik bir sokak fotoğrafçısının öyküsünü anlatır.
32- Ağır Roman-Mustafa Altıoklar-1996
Okan Bayülgen, Müjde Ar, Savaş Dinçel, Zafer Algöz gibi isimleri oyuncu kadrosunda barındıran film, Metin Kaçan’ın aynı isimli romanından uyarlanmıştır.
33- Bal-Semih Kaplanoğlu-2010
Erdal Beşikçioğlu, Ayhan Ergürsel, Suzan Hande Güneri’nin yer aldığı film, 60.Berlin Uluslararası Film Festivali’nde Altın Ayı Ödülü’nü kazanmıştır.
34- Diyet-Ömer Lütfi Akad-1975
Ömer Seyfettin’in aynı isimli öyküsünden uyarlanan film, hikayeden de bilindiği üzere, Türkiye’deki göç sorununu en iyi şekilde ele alan filmlerden biridir. “Gelin-Düğün-Diyet” üçlemesinin son filmidir. Erol Taş, Hülya Koçyiğit, Hakan Balamir, Erol Günaydın oyuncu kadrosunda yer almıştır.
35- Abluka-Emin Alper-2015
Türkiye-Fransa-Katar ortak yapımı olan film, Venedik, Toronto, Adana Film Festivalleri’nde ödüllere layık görülmüştür. Filmde, Mehmet Özgür, Tülin Özen, Berkay Ateş rol almıştır.
36-Düğün-Ömer Lütfi Akad-1974
Gelin-Düğün-Diyet üçlemesinin ikinci filmi olan eser, Şanlıurfa’dan İstanbul’a göç eden bir ailenin yaşadıklarını beyaz perdeye aktarır. Kamuran Usluer, Hülya Koçyiğit, Erol Günaydın başroller olarak karşımıza çıkar.
37- Çoğunluk-Seren Yüce 2010
Toplumda var olan ayrımcılıkları konu alan film, Antalya, Angers, Mumbai, SİYAD, Venedik, Yeşilçam, Ankara Film Festivali’nde ödüller almıştır.
38- Takva-Özer Kızıltan-2006
Film, Kuran-ı Kerim Isra Suresi 81.Ayet ile başlayarak, Nazım Hikmet’in “Ya ölü yıldızlara götüreceğiz hayatı/ya da dünyamıza inecek ölüm” dizeleri ile son bulur. Erkan Can, Güven Kıraç, Engin Günaydın gibi isimler başroldedir.
39- Güneşe Yolculuk-Yeşim Ustaoğlu-1999
Nazmi Kirik, Ara Güler’in oyunculuklarını üstlendikleri film; Ankara, Berlin, Manaki, Festrola-Troıa, Flanders, İstanbul, Kudüs, Sao Paulo, Valladolid, ABD’de çeşitli Film Festivalleri’nde ödüller kazanmıştır.
40- Gemide-Serdar Akar-1998
Bir kum kosterinin personeli ve kaptanının başından geçenle paralelinde Türkiye’nin çarpık düzenine eleştirilerde bulunan filmde, Erkan Can, Haldun Boysan, Uğur Yücel, Naci Taşdöğen, Yıldıray Şahinler rol almıştır.