ABD, geçen ay İncirlik Hava Üssü’ne gönderdiği 12 adet F-15 savaş uçağını Türkiye’den geri çekiyor. Uçakları geri çekme kararı, ABD Savunma Bakanı Ash Carter’ın dün İncirlik Hava Üssü’ne gerçekleştirdiği ziyaretin ardından geldi.
ABD Avrupa Komutanlığı’ndan (USEUCOM) yapılan yazılı açıklamada, İncirlik Üssü’nde konuşlandırılan 6 adet F-15C ve 6 adet F-15E savaş uçağının görevlerini tamamladıkları ve İngiltere’deki üslerine geri döneceği bildirildi. Komutanlık açıklamasında önümüzdeki dönemde İncirlik’ten IŞİD’e karşı hava operasyonların artarak devam edeceğini de bildirdi. Pentagon sözcüsü insansız hava araçlarının yanı sıra 12 adet A-10 saldırı uçağının halen İncirlik’te olduğunu ve IŞİD’e karşı operasyonları sürdüreceğini açıkladı. Pentagon sözcüsü yaklaşık bir aydır İncirlik’te bulunan F-15’lerin geri çekilmesiyle ilgili sorulara “Konu sadece gerçek uçuş görevleri yapılması değil, bunu yapabilme kapasitesinin olduğunu göstermektir” dedi.
Sözcü ayrıca, geçen sürede Türk yetkililerle önümüzdeki dönemde muhtemel fiili hava muharebe görevlerinin nasıl yapılacağı konusunda bir anlaşma imzaladıklarını açıkladı. Pentagon’a göre bu geçici bir konuşlanmaydı ve o şekilde gerçekleşti, F-15’lerin her zaman kısa süreyle konuşlandırıldığı hatırlatıldı. Askeri yetkililer son dönemde Fransa, İngiltere ve Almanya’dan yapılan kuvvet katkısı taahhüdüne de dikkat çekerek IŞİD’e karşı operasyonların artarak süreceğini belirttiler.
Rus uçaklarının 3 ve 4 Ekim’de Türk hava sahasını ihlal etmesinden sonra 6 adet ABD F-15C 6 Kasım’da İncirlik’e konuşlandırmış, hava sahasını koruma talebinin Türkiye’den geldiğini açıklamıştı. F-15C’lerin en önemli özelliği havadan havaya taarruz yapabilmeleri, F 16’lara göre düşman hava araçlarıyla daha etkili it dalaşına girebilmeleri olarak biliniyor. ABD 13 Kasım’da da F-15E tipi 6 adet savaş uçağını İncirlik’e konuşlandırmıştı. F-15E’ler çok maksatlı görev yapabilen uçaklar olarak ve Rusya’nın Suriye’de konuşlandırdığı Su-30 tipi uçaklarla benzerlik gösterdiği biliniyor.
Rusya Suriye’deki Su-34’lerin sayısını artırdı!
ABD en gelişmiş hava muharebe ve çok maksatlı savaş uçaklarını İncirlik’ten çekerken Rusya’nın daha önce gerçek bir hareket ortamında kullanmadığı (bazı kaynaklar 2008’de Güney Osetya’daki operasyonlarda kullanıldığını belirtmektedir) gelişmiş av bombardıman uçağı olarak görülen Su-34 tipi uçaklarının Suriye’deki sayısını Türkiye’nin bir Rus Su-24 uçağını düşürmesinin ardından Aralık ayı başında artırdığı ortaya çıktı. Jane’s Defense dergisinin haberine göre Airbus Defence and Space’in 07 Aralık tarihli uydu görüntülerinde Rusya’nın Lazkiye’deki Humeymim Hava Üssüne 4 adet ilave Su-34 savaş uçağı konuşlandırdığı görülüyor. Bu ilave uçaklarla halihazırda Rusya’nın Suriye’de 8 adet Su-34, 11 adet Su-24 (12incisi 24 Kasım’da Türk F-16’larınca düşürüldü), 12 adet Su-25, 4 adet Su-30 ve bir adet Il-20M (ELINT) uçağı konuşlanmış durumda.
Yorum
Rusya’nın özellikle savaş uçağının düşürülmesinden sonra Suriye’deki hava savunma tedbirlerini ve hücum imkan kabiliyetlerini artırdığı bilinmesine rağmen ABD’nin Türkiye’nin talebi üzerine gönderdiğini açıkladığı F-15 uçaklarını bir ay içinde hem de Rus-Türk krizinin halen devam ettiği bir ortamda geri çekmesinin askeri gereklilik ve müttefike destek kavramları içinde nasıl izah edilmesi mümkün görülmemektedir. Çünkü Rusya’nın Suriye’deki mevcut askeri kapasitesi ve Türkiye’ye yönelik tehditkar tutumu nedeniyle Türk savaş uçaklarının Suriye’de hava operasyonları durdurulmuştu. Bu karardan sonra Türk savaş uçaklarının Suriye tarafına geçmesi neredeyse imkansız hale gelmiş oluyor. İşin ilginç yanı ABD’nin kendi savaş uçaklarının gerektiğinde Türk hava sahasında hava savunma muharebe görevlerinde uçuş yapabilmesine imkan verecek bir anlaşmayı yaptıktan sonra uçaklarını çekmesidir. Diğer ilginç nokta, hem Obama hem de Amerikan Savunma Bakanı Carter’ın bir iki gün önce “hep birlikte IŞİD’e karşı hem hava da hem de karada daha fazla şeyler yapmalıyız” demelerinden sonra geri çekme kararının gelmesidir. Amerikalı yetkililerin IŞİD’e yönelik olarak artacak operasyonlar için İngiliz, Fransız ve Alman uçaklarının İncirlik’te konuşlanacak olmasına referans yapması ABD’nin koalisyonun diğer ortaklarını daha fazla rol almaya ve maliyeti paylaşmaya zorlama olarak görülmelidir.