Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çarşamba günü Rusya’nın Soçi kentinde iki ülke ilişkilerinin normalleşmesi ve Suriye’deki son durumun ana gündem maddeleri olduğu bir görüşme yaptı.
İki lider, Suriye’de güvenli bölge oluşturulması konusunu ele aldı ve İdlib civarında çatışmasızlık bölgelerinin kurulması üzerinde uzlaşmaya vardı.
Görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Putin, çatışmasızlık bölgeleri konusunda nihai kararın Astana’da bir araya gelecek olan Suriye hükümeti ile muhalifler tarafından verilmesi gerektiğini açıkladı.
Rus lider, çatışmasızlık bölgelerini ABD Başkanı Donald Trump ile de görüştüklerini ve Trump’ın da bunu desteklediğini aktardı.
Putin’in ardından konuşan Erdoğan da Ağustos 2016’dan beri Putin ile beşinci defa bir araya geldiklerini hatırlatarak, “Çok sevdiğim bir Rus atasözü vardır: Kimin neresi ağrıyorsa onunla ilgili konuşur. Bizim için de Suriye 6 yıldır kanayan bir yara. Bu yüzden toplantıda Suriye’yi konuştuk” dedi.
Han Şeyhun’daki saldırının sorumlularının cezalandırılması konusunda Putin’le hemfikir olduklarını belirten Erdoğan, “Rai – Cerablus arası 5 bin kilometrekarelik güvenli alan talebimizi söylemiştik. Bugün de İdlib’de çatışmasızlık bölgesi ortaya çıktı. İdlib’de zaman zaman ciddi sıkıntılar oluyordu. Şimdi ise bir çatışmasızlık bölgesi ilan edildi. Korunmasını temenni ederim” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı ayrıca, çatışmasızlık bölgesini harita üzerinde müzakere ettiklerini de sözlerine ekledi.
Putin: 1 milyar dolarlık ortak yatırım fonu
Basın toplantısında Putin ayrıca Rusya ve Türkiye ilişkilerinde normalleşme döneminin tamamlandığını ve azalmakta olan ikili ticaretin artış trendine girdiğini söyledi.
Putin iki ülkenin bir milyar dolar büyüklüğünde ortak yatırım fonu kurma konusunda uzlaştığını da belirtirken, Akkuyu Nükleer Santrali’ne ise 22 milyar dolar yatırım yapacaklarını sözlerine ekledi.
Rusya lideri, Türkiye’deki emniyet güçlerine turistlerin güvenliğini sağlama konusunda yardımcı olmaya hazır olduklarını söyledi.
Domates yasağı ve vize uygulaması sürecek
Rusya ve Türkiye arasındaki ekonomik yaptırımların iki ülkenin de ekonomisini zedeleyeceğini ve kısmen kaldırılacağını belirten Putin, şu ifadeleri kullandı:
“Hizmetler, ürünler, tekstil ve inşaat sektörleri ile ilgili yaptırımlar uygulanıyordu ve biz bütün bu kısıtlamaların kaldırılması konusunda mutabakata vardık.
“Fakat Türk yetkililerden şunu rica ettik: Domates üretimi ile ilgili bizim üreticilerimiz büyük krediler aldılar. Bununla altyapı oluşturuyorlar. Bu yatırım süreci bitene kadar, üreticilerimizin zarar etmemesi için domates konusundaki yasak sürecek.”
Türkiye’ye vize uygulamaya da devam edeceklerini söyleyen Putin, bunun iki ülke arasındaki emniyet güçlerinin ne kadar yoğun bir işbirliği içinde olacağına bağlı olarak değişebileceğini vurguladı.
Rusya lideri, ülkelerini sürekli ziyaret etmek zorunda olan uzmanları ve iş insanları için bazı kolaylıklar sağlanabileceğini, Türkiye’de Ekonomi Bakanlığı’nın kendilerine bir liste ileteceğini söyledi.
‘Normalleşmenin ötesine geçiyoruz’
Erdoğan, “Rusya ile ilişkilerimizde normalleşme sürecinin ötesine geçiyoruz, yeni bir süreç başlıyor, hayırlı olsun” diye konuştu.
Erdoğan Rusya’daki IŞİD saldırılarında yaşamını yitirenlere başsağlığı dileklerini açıklarken Avrupa’daki IŞİD saldırılarını kınadı, Putin’i 22 Mayıs’ta İstanbul’da düzenlenecek Karadeniz İşbirliği Örgütü’nün kuruluşunun 25’inci yılı toplantısına davet etti.
Toplantının ardından konuşan Rusya Başbakan Vekili Dvorkovich, iki ülkenin de birbirine uyguladıkları yaptırımların eş zamanlı olarak kaldırılacağını ve Rusya’nın Türkiye’ye charter uçaklarına yönelik getirdiği uyarıyı da kaldıracağını duyurdu.
Astana’da Suriye toplantısı
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu ziyareti aynı zamanda Kazakistan’ın başkenti Astana’da yeni bir Suriye toplantısı sırasında gerçekleşti.
Toplantıya Suriye hükümeti ve muhaliflerden yetkililerle, Birleşmiş Milletler, İran, Rusya ve Türkiye’den yetkililerin katılması bekleniyordu.
Ancak daha önce Astana’daki görüşmelere katılma kararı alan Suriyeli muhalifler, hükümetin bombalamalara son vermesi talebiyle görüşmelere katılmayı askıya aldı.
Reuters haber ajansına konuşan Suriye Ulusal Koalisyonu sözcüsü Ahmet Ramazan, “Delegasyon (hükümetin) bombardımanlarına tamamen son vermesi talebiyle bir bildiri sunduktan sonra katılımını askıya aldı” dedi.
ABD de görüşmelere bir gözlemci gönderiyor.
Kaynak: http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-39792604